Khảm tam khí là gì? Quy trình khảm tam khí của các nghệ nhân

Khảm tam khí là gì? Quy trình khảm tam khí của các nghệ nhân

Khảm tam khí là sự bao phủ, phối kết hợp các kim loại quý như vàng, bạc trên chất liệu đồng. Khảm tam khí được coi công đoạn quyết định đến sự thành công của sản phẩm. Khảm Tam Khí có thể là sự kết hợp của vàng, bạc hoặc bạc trắng, đồng đỏ, đồng vàng. Do vậy mẫu đồ đồng khảm tam khí có sự phân cấp hàng cao cấp và hàng thường dẫn tới giá thành bị chênh lệch mà người mua hàng không để ý tới.

Quy trình khảm tam khí

- Tạo phôi đồng: việc tạo ra phôi đồng được thực hiện chế tác như các sản phẩm truyền thống. Tuy nhiên, khảm tam khí chỉ có thể thực hiện trên chất liệu đồng đỏ (đồng đỏ có độ dẻo cao, dễ đục), nếu phôi đồng được pha chế thêm đồng nồi thì sẽ là điều tuyệt vời để tạo nên sự khác biệt (đồng nồi cực hiếm và đắt do đó nhiều cơ sở đã không thực hiện).

Khảm tam khí là sự bao phủ, phối kết hợp các kim loại quý như vàng, bạc trên chất liệu đồng

- Làm nhẵn bề mặt phôi đồng: Cần xử lý kỹ bề mặt, đánh thật nhẵn trước khi thực hiện khảm (Khi đúc sản phẩm bao giờ bề mặt cũng sẽ có nhiều vết rỗ, vết nứt. Nếu không được xử lý kỹ sản phẩm sẽ không đạt, ảnh hưởng đến đường nét khảm)

- Khảm: Người nghệ nhân tiến hành chạm hoa văn lên bề mặt và đưa các kim loại quý khảm vào các đường nét đã được chạm trước đó. Công đoạn này người thợ cần nền búa cho chắc rồi đem mài, giũa, đánh bóng cho lên màu sản phẩm thật sinh động, có chiều sâu về đường nét, mảng khối để trở thành một tác phẩm nghệ thuật.

- Xử lý bề mặt sau khảm: Sau khi khảm xong, tiến hành đánh mài toàn bộ sản phẩm để lấy độ nhẵn mịn và độ bóng

- Tạo màu: Tiến hành làm màu cho sản phẩm. Sau khi khảm xong, mài xong người thợ sử dụng một loại hoá chất có tên gọi là đồng sunfat kết hợp với một số thành phần khác tiền hành quét màu trên sản phẩm. Mục đích của việc quét màu này là tạo cho nền sản phẩm đồ đồng được sẫm màu tối xuống, và làm nổi bật các hoa văn vừa được chạm khảm xong. Quá trình quét màu này rất quan trọng đòi hỏi kỹ thuật cũng như kinh nghiệm của người thợ để tạo nên sản phẩm có màu đẹp.

Sau khi khảm xong, tiến hành đánh mài toàn bộ sản phẩm để lấy độ nhẵn mịn và độ bóng

Thời gian chế tác đồ đồng khảm tam khí

Khảm tam khí mất rất nhiều thời gian, tiền của, tâm lực, có khi hàng tháng, thậm chí cả năm trời mới xong một tác phẩm. Người nghệ nhân cầm chạm trổ trau chuốt, nét gò điêu luyện tinh xảo và có kinh nghiệm. Mỗi tác phẩm không chỉ thể hiện tài nghệ của người thợ mà còn lắng đọng tinh hoa bản sắc văn hóa Việt trong đó.

+ Thông thường các loại đồ thờ cúng khảm tam khí, tượng đồng chế tác từ 25-30 ngày

+ Các loại đồng mỹ nghệ khảm tam khí như đỉnh thất lân thời gian chế tác lâu hơn từ 1 đến 2 tháng

Đồ đồng khảm tam khí có giá trị lớn, thời gian chế tác lâu mà nhu cầu hiện nay sử dụng rất lớn do vậy các sản phẩm thường ít có sẵn và phải đặt hàng (ưu điểm của đặt hàng là sản phẩm mới, chế tác kỹ lưỡng, cẩn thận hơn rất nhiều so với những mặt hàng bán tràn lan ngoài thị trường)

Tại sao lại có sự chênh lệch giá sản phẩm giữa các cơ sở khác nhau

Như đã đề cập ở phần khái niệm, hàng khảm tam khí được sự phân cấp giữa hàng thường và hàng cao cấp. Hiểu đơn giản, hàng khảm tam khí hàng thường (hàng chợ) còn được gọi là hàng khảm bạc có nghĩa là chỉ khảm bạc, đồng vàng, đồng đỏ. Hàng khảm tam khí cao cấp sẽ khảm đầy đủ vàng, bạc, đồng. Tuy nhiên đây chỉ là 1 trong các đặc điểm để phân biệt giữa hàng thường và hàng cao cấp. Dưới đây chúng tôi sẽ giải thích rõ hơn.

+ Đồ đồng khảm tam khí cao cấp là sản phẩm từ phôi đồng phải được đúc chuẩn. Quá trình đúc phôi phải có tỉ lệ cân đối giữa đồng đỏ và đồng nồi (đồng nồi phục vụ cho quá trình làm màu hoàn thiện). Khảm đủ, khảm chuẩn 3 loại kim khí gồm: Bạc, đồng đỏ, đồng vàng. Quá trình làm màu là sử dụng nước hoá chất để quét màu. Khi hoàn thiện, sản phẩm đẹp long lanh, có màu tự nhiên, không bắn tỉa sơn. Hơn nữa, người chế tác ra các sản phẩm cao cấp có giá trị thường là những nghệ nhân có tay nghề cao, kinh nghiệm lâu năm mới có thể đảm nhiệm được.

+ Hàng khảm chợ: thực chất đây chỉ là hàng khảm bạc, còn hoa văn đồng đỏ chỉ được cạo trên nền phôi đồng, không được đục chạm và chôn miếng đồng đỏ. Có một điểm nhìn mắt thường thấy ngay, đó là hoa văn rất thô, sần sùi. Sau một thời gian sử dụng dễ bị hoen chấm đen. Những sản phẩm hàng chợ này chỉ được khảm miếng Bạc, và đồng vàng thôi. Thông thường các sản phẩm hàng chợ thường những cơ sở kém uy tín sản xuất hoặc người thợ tay nghề kém, thợ mới học việc khảm.

=> Chính vì thế mà trên thị trường hiện nay nhiều đơn vị có giá chênh lệch. Cùng 1 tên sản phẩm nhưng 2 bên có giá khác hẳn nhau. Do vậy, để không mua phải hàng chợ kém chất lượng chúng ta cần nên xem xét thật kỹ và tìm hiểu rõ về khảm tam khí là gì.